«Στην Ιταλία ήμουν υπάλληλος, ενώ στην Ελλάδα ηγέτης», οι απόψεις του διευθυντή του Ιταλικού Ινστιτούτου της Αθήνας, Francesco Neri, σχετικά με την ηγεσία.
Η σωστή ηγεσία είναι ένας πολύ σημαντικός παράγοντας στο χώρο εργασίας. Δεδομένων των συνθηκών της μετά-Covid εποχής, καθώς και των συνεχών μεταβολών που συμβαίνουν στην κοινωνία, ένας ικανός ηγέτης είναι σημαντικό να υπάρχει σε κάθε χώρο εργασίας. Η ηγεσία χαρακτηρίζεται ως την επιρροή ενός ατόμου ή και μίας ομάδας, ώστε εθελοντικά και πρόθυμα να προσπαθήσουν για την υλοποίηση στόχων με τη μεγαλύτερη δυνατή αποτελεσματικότητα. Ο όρος αυτός έχει αλλάξει πολύ σήμερα, εφόσον από μια πιο αυταρχική έννοια της ηγεσίας έχουμε περάσει σε μια εποχή που τη χαρακτηρίζει περισσότερο η συνδημιουργία και ο εκδημοκρατισμός. Επομένως, στην εποχή που ζούμε, οι δεξιότητες που χρειάζεται κάποιος για να θεωρηθεί ένας «καλός» ηγέτης έχουν αλλάξει. Από την ικανότητα δημιουργίας ενός φιλικού κλίματος μέχρι και την ανάπτυξη συναισθηματικής νοημοσύνης για την επένδυση στις σχέσεις μεταξύ του προσωπικού, αυτά τα δεδομένα βοηθούν ώστε να μειωθούν τα ποσοστά του Turnover και να επικρατεί η αποτελεσματικότητα στο χώρο και ένα σταθερό και ικανοποιημένο προσωπικό. Επομένως είτε πρόκειται για έναν δημόσιο, είτε για έναν ιδιωτικό φορέα, ο ηγέτης αυτού πέρα από όλες τις αρμοδιότητες που οφείλει να εκπληρώσει, πρέπει να συμβάλλει στη δημιουργία ενός υγιούς κλίματος εργασίας.
Επομένως, στο πλαίσιο διεξαγωγής του εργαστηριακού μαθήματος «Ηγεσία και συναισθηματική νοημοσύνη», του τμήματος Επικοινωνίας, Μέσων και Πολιτισμού, πραγματοποιήσαμε την εργασία μας αναφορικά με το Job Shadowing. Ήρθαμε σε επικοινωνία με τον διευθυντή του Ιταλικού Ινστιτούτου Francesco Neri, με στόχο να βιώσουμε για κάποιες ώρες την καθημερινότητα του συγκεκριμένου ηγέτη.
Η επιλογή μας για το συγκεκριμένο ηγέτη καθορίστηκε από το γεγονός πως θεωρήσαμε πολύ σημαντικό να επικοινωνήσουμε με έναν άνθρωπο ενός δημόσιου φορέα, εφόσον τις περισσότερες φορές, όταν καλούμαστε να σκεφτούμε έναν ηγέτη, στρεφόμαστε προς ιδιωτικές εταιρείες. Έτσι, κληθήκαμε να σκεφτούμε «out of the box», και να μάθουμε τις λεπτομέρειες της καθημερινότητας ενός ηγέτη σε έναν δημόσιο φορέα. Η συνέντευξη πραγματοποιήθηκε στο Ιταλικό Ινστιτούτο Αθηνών. Σε ένα πρώτο στάδιο περιηγηθήκαμε στο χώρο και φωτογραφίσαμε κάποια από τα έργα τέχνης, που βρίσκονταν εκεί. Στη συνέχεια προχωρήσαμε στο γραφείο του κυρίου Neri, όπου με τη φιλική διάθεση και τον ενθουσιασμό του ξεκινήσαμε τη συνέντευξη. Το κλίμα που δημιούργησε ο ίδιος ο ηγέτης δημιουργούσε ως επακόλουθο αρκετή οικειότητα και διάθεση για συζήτηση.
Ξεκινώντας με τη συνέντευξη θέσαμε κάποιες βασικές ερωτήσεις αναφορικά με την ηγεσία και την εμπειρία του. Ξεκινήσαμε μαθαίνοντας λίγο ειδικότερα για τις αρμοδιότητές του σε αυτόν τον ρόλο. Ο ίδιος ανέφερε ότι ως διευθυντής, επιβλέπει την ομαλή διεξαγωγή των μαθημάτων ιταλικών, διαφορετικές πολιτιστικές εκδηλώσεις, συνεργασίες, αλλά και λιγότερο ενδιαφέροντα για τον ίδιο κομμάτια, όπως τη γραφειοκρατία.
Η δεύτερη ερώτηση βασίστηκε στα υπερ και στα κατά του ρόλου που διαθέτει ως διευθυντής ενός δημοσίου φορές. Κατά κύριο λόγο στα θετικά αναφέρθηκε στο γεγονός ότι έχει γνωρίσει διαφορετικούς πολιτισμούς, ότι έχει ζήσει σε διαφορετικά και νέα για τον ίδιο περιβάλλοντα, το καθένα από τα οποία έχει προσφέρει στην προσωπική του ανάπτυξη, αλλά ότι έχει μια διαρκή επαφή με την τέχνη, αποκτώντας έναν συνεχή πολιτιστικό εμπλουτισμό. Στα αρνητικά, εν αντιθέσει, μίλησε κυρίως για το γεγονός πως, δεδομένου ότι πρέπει να αλλάζει ανά διαστήματα περιβάλλοντα, αυτό φέρνει ανάλογες δυσκολίες για την οικογένειά του, η οποία πρέπει να τον ακολουθήσει. Ο ίδιος φάνηκε να συμπονεί με τα μέλη της οικογένειάς του, όπως τα παιδιά του, τα οποία δυσκολεύτηκαν να κάνουν φιλίες όταν έφτασαν Ελλάδα, αλλά και η γυναίκα του, η οποία άφησε τη δουλειά της στην Ιταλία για να μετακομίσουν εδώ. Μας ανέφερε ότι έχει ζήσει, πέρα από την Ιταλία, στο Λουξεμβούργο, στη Γαλλία και τώρα στην Ελλάδα. Άρα, ένα ακόμα αρνητικό της δουλειάς του αποτελεί το γεγονός ότι στην κάθε χώρα επικρατούν διαφορετικές συνήθειες στις οποίες οφείλει ως ηγέτης να προσαρμόζεται.
Αναφερόμενοι στη συνέχεια στις ικανότητες που πρέπει να διαθέτει ένας καλός ηγέτης, ανέφερε ως πολύ σημαντική την προσαρμοστικότητα, τόσο εσωτερικά, με τους εργαζομένους της εταιρείας, όσο και εξωτερικά, με τους φορείς με τους οποίους συνεργάζεται το Ιταλικό Ινστιτούτο. Τόνισε πως είναι σημαντικό να μην είσαι απόλυτος, αλλά να ακούς συλλογικά τις προτάσεις των συνεργατών και να μην θεωρείς πως η δική σου είναι η καλύτερη. Χαρακτηριστικά μας είπε πως έχει συμβεί ενώ απορρίπτεται μία αρχική πρόταση, τελικά να είναι περισσότερο αποτελεσματική η δεύτερη ή τρίτη, εν συγκρίσει με την αρχική.
Αυτό που μας έκανε ιδιαίτερη εντύπωση, όταν του ζητήθηκε να μας περιγράψει μια καθημερινή ημέρα στη δουλειά, είναι ότι όταν μπαίνει στο χώρο εργασίας μιλάει καθημερινά με τους εργαζόμενους. Θέλει να έχει μια πιο άμεση επαφή με αυτούς, διότι όπως μας είπε, αποσκοπεί στην αυθεντικότητα στις σχέσεις του. Όπως μας είπε, βασιζόμενος στην προσωπική του εμπειρία, πολλές φορές στα εταιρικά meetings, οι εργαζόμενοι δεν μιλούν για όσα τους ανησυχούν και τους προβληματίζουν. Αντίθετα, σε διαπροσωπικό επίπεδο είναι πολύ πιο δεκτικοί να επικοινωνήσουν τα προβλήματά τους. Όπως μας είπε, συναναστρέφεται αρκετά με το προσωπικό του γιατί στοχεύει στην κατανόηση και επίλυση των προβλημάτων τους, αλλά και στη δημιουργία μιας πιο ουσιαστικής σχέσης με αυτούς. Με χαρακτηριστική τη φράση που ανέφερε «Στην Ιταλία ήμουν υπάλληλος, ενώ στην Ελλάδα ηγέτης», μας μίλησε για τη σημασία της συναισθηματικής νοημοσύνης. Ανέφερε πως επειδή έχει περάσει από την θέση του υπάλληλου μπορεί να κατανοήσει πιο άμεσα τους αναστοχασμούς των υπαλλήλων και να τους βοηθήσει κατάλληλα. Επομένως καταλαβαίνει τα συναισθήματα τους μέσω της ενσυναίσθησης, ένα βασικό στοιχείο που πρέπει να διαθέτει κάθε ηγέτης.
Ταυτόχρονα, μας ανάφερε ότι ένα μεγάλο μέρος των ευθυνών του αποτελεί η διαχείριση κρίσεων, μέσω πρόληψης αλλά και συνεχή επίλυση προβλημάτων που προκύπτουν. Ο ίδιος μας ανέφερε ότι από εμπειρία έχει μάθει την αναγκαιότητα της «ηγεσίας του εαυτού του», ώστε να μπορεί ο ίδιος να μένει ψύχραιμος σε δύσκολες καταστάσεις. Μας εξήγησε ότι σε καταστάσεις κρίσεων, οφείλει κάποιος να διαθέτει υπομονή και να μη δρα παρορμητικά, να δίνει αρκετό χρόνο στον εαυτό του για να παρατηρήσει τις εξελίξεις πριν λάβει μια απόφαση.
Παράλληλα αναφερθήκαμε στις μεταβολές που δέχθηκε ο φορέας κατά την πανδημία του κορονοϊού, καθώς και στον τρόπο διαχείρισης που ο ίδιος διαχειρίστηκε αυτή την αξιοσημείωτη αλλαγή, τόσο ως προς τους υπαλλήλους, όσο και αναφορικά με τον ίδιο το φορέα, εφόσον τότε βρισκόταν στη Γαλλία. Συζητήσαμε επίσης στις δράσεις στις οποίες προβαίνει και στην εποχή μετά τον κορονοϊό. Έτσι προέκυψε η έννοια της προσαρμοστικότητας ξανά, αφού ο ίδιος μας περιέγραψε ότι τα μαθήματα έπρεπε να διεξαχθούν διαδικτυακά. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι ο ίδιος παρατήρησε πως ο κόσμος εξακολουθεί να προτιμάει τη διεξαγωγή των μαθημάτων διαδικτυακά, ενώ όσον αφορά τις πολιτιστικές εκδηλώσεις, ο κόσμος προτιμά να τις παρακολουθεί από κοντά.
Μέσα λοιπόν από αυτή την ενδιαφέρουσα εμπειρία είδαμε στην πράξη το υψηλό ποσοστό ευθύνης, που διαθέτει ένας ηγέτης ανεξαρτήτως του τομέα στον οποίο βρίσκεται. Επίσης, πολύ σημαντικά ήταν όσα ακούσαμε για τη διαχείριση τόσο των υπαλλήλων και των συνεργατών, όσο και για τη διαχείριση της διαπολιτισμικότητας και της προσαρμοστικότητας του ηγέτη. Μέσω του συγκεκριμένου Job Shadowing κατανοήσαμε τις δυσκολίες και τα ποικίλα προβλήματα που καλείται να αντιμετωπίσει ο ηγέτης, αλλά και την ανάγκη για προσαρμοστικότητα, αυθεντικότητα, κατανόηση, ενσυναίσθηση, αλλά και «ηγεσία του εαυτού» χρειάζεται, ώστε να μπορεί με επιτυχία να διευθύνει μια ομάδα ανθρώπων.
Η φιλοξενία στον χώρο ήταν εξαιρετική, καθώς στη συνέχεια ήρθαμε σε επαφή και με κάποιους εργαζόμενους του χώρου, που μας μίλησαν για διάφορα ζητήματα σχετικά και μη με το χώρο εργασίας τους, ενώ γενικότερα οι εντυπώσεις για τον κύριο Francesco Neri ως ηγέτη ήταν ιδιαίτερα θετικές. Ως ομάδα αποκτήσαμε μία πολύ όμορφη και εμπειρία, καθώς είδαμε στην πράξη ζητήματα με τα οποία ασχολούμαστε σε ακαδημαϊκο επίπεδο. Ήταν μία συνάντηση γεμάτη «νέα» μαθήματα για όλους μας.
Καθηγήτρια: Dimitra Iordanoglou
Ομάδα: Clairvoyants
